Παρά τις ανησυχίες σχετικά με τις δυνητικά αρνητικές επιπτώσεις της συνεχόμενης προσήλωσης των παιδιών στις οθόνες ηλεκτρονικών συσκευών, εντούτοις τα ευρήματα επιστημονικών μελετών καταδεικνύουν τον σημαντικό ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι διάφοροι τύποι ψηφιακών εφαρμογών στην αποτελεσματική διδασκαλία του μαθήματος των μαθηματικών. Αυτό εγείρει το εξής ερώτημα: είναι οι εφαρμογές αποτελεσματικότερες ή είναι εξίσου αποτελεσματικές με τις παραδοσιακές μεθόδους διδασκαλίας στην πρόσκτηση των βασικών μαθηματικών δεξιοτήτων;
Μελετήστε πιο έξυπνα, όχι πιο σκληρά
Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2019 κατέδειξε ότι, στο πλαίσιο ενός καλά ισορροπημένου προγράμματος σπουδών στο μάθημα των μαθηματικών που αποτελείται από δραστηριότητες που απαιτούν την συμμετοχή ολόκληρης της τάξης και που συμπληρώνονται με ομαδοκεντρικές ασκήσεις, η αντικατάσταση των τελευταίων με ασκήσεις παιχνιδοκεντρικής μάθησης βασισμένης στις ψηφιακές εφαρμογές είναι ιδιαίτερα επωφελής για την επιτυχία των μαθητών στο μάθημα των μαθηματικών. Kατά το πειραματικό στάδιο της έρευνάς τους, οι ερευνητές από το Ηνωμένο Βασίλειο επέλεξαν μια ομάδα 461 μαθητών ηλικίας 4-5 ετών και την χώρισαν σε τρεις υποομάδες μελέτης ως εξής:
– Ομάδα 1: δραστηριότητες που απαιτούν τη συμμετοχή ολόκληρης της τάξη + ομαδοκεντρικές δραστηριότητες + ψηφιακές εφαρμογές για την διδασκαλία των μαθηματικών
– Ομάδα 2: δραστηριότητες που απαιτούν τη συμμετοχή ολόκληρης της τάξης + ψηφιακές εφαρμογές για την διδασκαλία των μαθηματικών
– Ομάδα 3: δραστηριότητες που απαιτούν τη συμμετοχή ολόκληρης της τάξης + ομαδοκεντρικές δρασηριότητες + ψηφιακές εφαρμογές για την διδασκαλία των μαθηματικών
Τα ευρήματα που συλλέχθηκαν από την αξιολόγηση των μαθητών σε γραπτό διαγώνισμα πριν και μετά από μια περίοδο 12 εβδομάδων και μετά από το προηγούμενο σχέδιο μελέτης, κατέδειξαν ότι τα αποτέλεσματα των μαθητών στην δεύτερη και τρίτη ομάδα ήταν κατά πολύ ψηλότερα από εκείνα των μαθητών της τρίτης ομάδας. (Outhwaite 2019 : 292).
Αυτό σημαίνει ότι οι επιδόσεις των μαθητών στο μάθημα τον μαθηματικών σε δραστηριότητες που απαιτούν τη συμμετοχή ολόκληρης της τάξης είναι ψηλότερες όταν μελετούν «εξυπνότερα» μέσω της παιχνιδοκεντρικής μάθησης των ψηφιακών εφαρμογών παρά όταν μελετούν «σκληρότερα» μέσω των ομαδοκεντρικών δραστηριοτήτων. Ακόμη και όταν συμμετέχουν τόσο στις δραστηριότητες ολόκληρης της τάξης όσο και στην παιχνιδοκεντρική μάθηση των μαθηματικών μέσω των ψηφιακών εφαρμογών, η συμμετοχή τους σε ομαδοκεντρικές δραστηριότητες αποδεικνύεται ασήμαντη όσον αφορά τις επιδόσεις τους. Υπό την έννοια αυτή, οι ψηφιακές εφαρμογές στη μάθηση των μαθηματικών είναι αποτελεσματικότερες από τις παραδοσιακές μεθόδους διδασκαλίας ακόμα και όταν αυτή συμπληρώνεται από δραστηριότητες που απαιτούν την συμμετοχή ολόκληρης της τάξης.
Από τις αίθουσες διδασκαλίας στις οθόνες;
Βάσει των επιστημονικών ευρημάτων, θα πρέπει λοιπόν να αντικαταστήσουμε τη διδασκαλία στην τάξη με την αυτοδιδασκαλία των μαθηματικών μέσω των ψηφιακών εφαρμογών; Υπό το πρίσμα του αριθμού των μαθητών και των γονέων που βρέθηκαν μόνοι τους κατά τη διάρκεια της αιφνίδιας μετάβασης στη διαδικτυακή μάθηση που προκλήθηκε από την πανδημία, η απάντηση στο ερώτημα θα μπορούσε να είναι ένα υποσχόμενο «ναι», εάν και εφόσον οι μαθητές θα μπορούσαν να καλύψουν επαρκώς τις ιδιότυπες ανάγκες της αυτομάθησης σε παράτυπες καταστάσεις όπως αυτή της πανδημίας. Η ορθότερη απάντηση, ωστόσο, είναι «όχι και τόσο γρήγορα»…
Στην πραγματικότητα, η εν λόγω μελέτη αναφορικά με την αποτελεσματικότητα της διαδραστικής μάθησης που προσφέρουν οι ψηφιακές εφαρμογές περιορίστηκε μόνο στη δοκιμαστική εφαρμογή της διδασκαλίας των μαθηματικών στο χώρο της τάξη, που περιλαμβάνει δραστηριότητες που απαιτούν τη συμμετοχή ολόκληρης της τάξης και δυνητικά ομαδοκεντρικές δραστηριότητες. Οι ίδιοι οι συγγραφείς προειδοποιούν ότι η «τεχνολογία από μόνη της δεν θα οδηγήσει στην επιτυχία, αλλά η τελευταία θα εξαρτηθεί από τον τρόπο με τον οποίο η τεχνολογία ενσωματώνεται στο σχολικό μαθησιακό περιβάλλον/στην σχολική πράξη» (Outhwaite 2019 : 294)
Επιπλέον, επισημαίνουν το γεγονός ότι για να είναι πραγματικά αποδοτική η μάθηση των μαθηματικών μέσω των ψηφιακών εφαρμογών, τότε αυτή θα πρέπει να είναι παράλληλα «ενεργή (π.χ. πολυαισθητηριακές και άμεσες αλληλεπιδράσεις), συμμετοχική (π.χ. ανατροφοδότηση), ουσιαστική (π.χ. σκηνοθετημένη και υποβοηθητική) και διαδραστική (π.χ. μέσω του εκπαιδευτικού επί της οθόνης)». (Outhwaite 2019 : 293) Με άλλα λόγια, μια μαθηματική εφαρμογή δεν μπορεί από μόνη της να λειτουργήσει στην εκμάθηση των μαθηματικών.
Δοκιμάστε την ψηφιακή διαδραστική διδασκαλία
Επομένως, το ζήτημα που προκύπτει δεν είναι μια «σύγκρουση» ανάμεσα στις διαδραστικές εφαρμογές και στις παραδοσιακές μεθόδους διδασκαλίας. Το ερώτημα έγκειται μάλλον στην ανάγκη για περαιτέρω επιστημονική τεκμηρίωση αναφορικά με την αναλογία που πρέπει να έχουν οι δύο τύποι διδασκαλίας των μαθηματικών, δηλαδή η διαδραστική μάθηση μέσω των ψηφιακών εφαρμογών και οι παραδοσιακές μέθοδοι διδασκαλίας. Επιπλέον, μέχρι και σήμερα, οι ψηφιακές εφαρμογές δεν έχουν συμπεριληφθεί στα προγράμματα σπουδών για την διδασκαλία των μαθηματικών. Που μπορούν να βρουν, επομένως, οι γονείς ή οι δάσκαλοι τις σωστές διαδραστικές εφαρμογές για να βελτιστοποιήσουν την μαθησιακή εμπειρία των παιδιών ή των μαθητών τους αντίστοιχα;
Για καλή σας τύχη, το Recreamaths σας παρέχει 10 διαδραστικά ebooks στα οποία έχουν εφαρμοστεί σύγχρονες διδακτικές προσεγγίσεις για την εκμάθηση των μαθηματικών. Τα ebooks προάγουν την ενεργό μάθηση, με την έννοια ότι απαιτούν την αλληλεπίδραση των παιδιών με την οθόνη (διεπαφή χρήστη), παρέχουν ανατροφοδότηση για τις απαντήσεις τους στις διάφορες ασκήσεις, ενώ οι ασκήσεις αναπτύσσονται με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι επίκαιρες και κοινωνικά συναφείς για να προσηλώνουν τα παιδιά, καθώς επίσης και διαδραστικές, με την έννοια ότι οι μαθητές ταυτίζονται με τους χαρακτήρες των ebooks με έναν τρόπο που τους καθηλώνει.
Τα ebooks θα είναι διαθέσιμα δωρεάν έως τις και θα σας επιτρέψουν, είτε αν είστε γονείς είτε δάσκαλοι, να βοηθήσετε τα παιδιά και τους μαθητές σας να μελετούν «εξυπνότερα» για να επιτύχουν ψηλότερες επιδόσεις στο μάθημα των μαθηματικών.
Βιβλιογραφία Outhwaite, Laura A., et al. “Raising early achievement in math with interactive apps: A randomized control trial.” Journal of educational psychology 111.2 (2019): 284.