Διαβάζοντας μόνο και μόνο τις εξισώσεις όπως 4 + 2 (τέσσερα συν δύο) ή 5 – 1 (πέντε μείον ένα), μπορεί κανείς να διαπιστώσει γρήγορα ότι τα μαθηματικά έχουν τη δική τους γλώσσα. Αλλά πώς μπορούμε να εισαγάγουμε αυτή τη γλώσσα σε μαθητές προσχολικής ηλικίας; Παρόλο που για μας είναι εύκολο να κατανοήσουμε το νόημα πίσω από τους μαθηματικούς όρους, τα παιδιά δεν έχουν κανένα νοητικό μοντέλο για να τους βοηθήσει να τους κατανοήσουν (Origo Education, 2022). Αν δεν γνωρίζουν επαρκώς τα σύμβολα που χρησιμοποιούνται στα μαθηματικά και αν δεν έχουν την ικανότητα να τα συσχετίζουν με αληθινά παραδείγματα, τότε οι λέξεις παραμένουν απλά αφηρημένες έννοιες χωρίς καμία πραγματική σημασία.
Τα πολύ μικρά παιδιά μπορεί να μην καταλαβαίνουν τι σημαίνουν οι λέξεις όπως «η αφαίρεση» ή «το μείον», αλλά γνωρίζουν λέξεις που υποδηλώνουν ή υπονοούν την έννοια της αφαίρεσης. Για παράδειγμα, «Έχασα τα παιχνίδια μου.», «Έφαγα το παγωτό μου», «Ξόδεψα τα χρήματά μου». Για να βοηθήσετε τα παιδιά να αναπτύξουν μαθηματικές ιδέες και να τις εκφράζουν με φυσικό τρόπο, μπορείτε να ξεκινήσετε χρησιμοποιώντας τη γλώσσα των μαθηματικών στις καθημερινές σας ασχολίες (παιχνίδια, γεύματα), ενθαρρύνοντάς τα έτσι να χρησιμοποιούν και τα ίδια μαθηματικές λέξεις. Για παράδειγμα, το ενεργητικό παιχνίδι μπορεί να προάγει τη χρήση διαφόρων μαθηματικών λέξεων και ιδεών, όπως η «γραμμή», το «πριν», το «μετά», το «πιο σύντομο», το «μεγαλύτερο» και πολλές άλλες λέξεις (Massachusetts Department of Early Education, 2014) .
Σύνοψη Σταδίων Ανάπτυξης της Μαθηματικής
Για να υιοθετήσετε στρατηγικές που θα βοηθήσουν τα παιδιά να μάθουν να χρησιμοποιούν συχνά τη μαθηματική γλώσσα με σαφήνεια, πιο κάτω παραθέτουμε τα στάδια στην ανάπτυξη της μαθηματικής γλώσσας:
- Μαθητές: Χρησιμοποιούμε ιστορίες για να ξεκινήσουμε συζήτηση στην τάξη. Οι ιστορίες χρησιμοποιούν εκφράσεις που ήδη γνωρίζουν και χρησιμοποιούν τα παιδιά. Mπορείτε να βρείτε τις ευχάριστες ιστορίες που δημιουργήσαμε στο έργο recreaMATHS μέσω της ψηφιακής μας βιβλιοθήκης.
- Πρακτικά υλικά: Χρησιμοποιούμε απτικά βοηθήματα που τα παιδιά μπορούν να αγγίξουν και να επεξεργαστούν για να κατανοήσουν ευκολότερα τις μαθηματικές έννοιες. Ο δάσκαλος μπορεί να ξεκινήσει τη συζήτηση με μια ερώτηση, όπως π.χ. «Αν υπάρχουν οκτώ κεκάκια στο πιάτο, και φάμε τα δύο, πόσα θα έχουν απομείνει;». Σε αυτό το στάδιο, χρησιμοποιούνται φράσεις όπως «βγάζω έξω» ή «γεμίζω». Τα παιδιά θα μπορούσαν να εφαρμόσουν αυτό το σενάριο χρησιμοποιώντας συγκεκριμένα υλικά (όπως αυτοκόλλητα ή ακόμη και κεκάκια τυπωμένα σε τρισδιάστατη μορφή) για να τα βοηθήσουν να οπτικοποιήσουν το μαθηματικό πρόβλημα. Σύντομα θα έχετε την ευκαιρία να δημιουργήσετε τα δικά σας αντικείμενα χρησιμοποιώντας τα Τρισδιάστατα Μοντέλα Μαθηματικών Αντικειμένων του RecreaMATH.
- Μαθηματική Γλώσσα: Σε αυτό το στάδιο, εισάγουμε τη γλώσσα των μαθηματικών με μεγαλύτερη σαφήνεια. Αντί να χρησιμοποιούν, για παράδειγμα, τη φράση «βγάζω έξω», οι εκπαιδευτικοί μπορούν να αρχίσουν να χρησιμοποιούν τους όρους «αφαίρεση» ή «μείον», συσχετίζοντας έτσι το νέο λεξιλόγιο με τη γλώσσα που χρησιμοποιήθηκε στα προηγούμενα στάδια.
- Συμβολική Γλώσσα: Στο τελικό στάδιο, οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να εισάγουν τα σύμβολα των μαθηματικών εννοιών (αφαίρεση – , πρόσθεση +) ως συντομογραφία για όλες τις φράσεις που χρησιμοποίησαν πριν.
Προσοχή! Μην προχωρήσετε στο στάδιο της συμβολικής γλώσσας πολύ σύντομα, καθώς υπάρχει ο κίνδυνος οι μαθητές να μην έχουν κάνει ακόμα τους απαιτούμενες συσχετισμούς στο μυαλό τους
Βιβλιογραφικές αναφορές:
- 1. Massachusetts Department of Early Education (EEC), Engaging Children in Math, 2014 Available Online: http://resourcesforearlylearning.org/educators/module/20/9/34/
- 2. Origo Education, How to Develop Students ’Mathematical Language, 2022